Bismillahirrahmanirrahim

Soru 528: “Nefis” ile “Nefs-i emmare” ne demektir, aynı şeyler mi, yoksa farkları var mı?

Cevap: Muhterem kardeşim, “nefs” felsefe ve irfanda ruh demektir. Ancak ahlak ilminde üzerinde durulan ve insanın muhalefet etmesi gerektiği vurgulanan nefs ruhun şuunatından olan ve genelde akıla karşı kullanılan bir kavramdır. Kısacası hem nesf hem de akıl ruhun farklı iki boyutudur. İnsanın ruhu hayvani ve maddi eğilimlere meylettiği zaman nefs diye adlandırılır. Ama madde âleminden insani kemallere ve Allah’a yakınlaşmaya meylettiğinde ıstılah olarak adına akıl denir. Elbette bu akıl da yine nefs gibi felsefe ve irfanda bahsedilen akıl değildir. Her halükarda muhalefet edilmesi ve sürekli karşı çıkılması emredilen nesf insanın ruhunun kemallere doğru yücelmesini ve Allah’a yakınlaşmasını önleyen eğilimlerdir. Sürekli kötülüğe emreden Nefsi emmareden maksat da bu tür bir “nefs”dir. Hadislerde “Senin en büyük düşmanın, içindeki nefsindir” buyruğunda da kastedilen budur.