Bismillahirrahmanirrahim

Soru 429: Nisa Süresi 34. Ayetin etraflıca, hatta batili kültür zihniyetinin anlayacağı şekildeki bir açıklamasına ihtiyaç duymaktayım.

Cevap 429: Muhterem kardeşim cevabınıza geçmeden önce söz konusu ayetin tam metinin aktarmakta fayda var.

"Erkekler, kadınlar üzerine idareci ve hâkimdirler. Çünkü Allah birini diğerinden üstün kılmıştır. Bir de erkekler mallarından (aile fertlerine) harcamaktadırlar. İyi kadınlar, itaatkar olanlar ve Allah'ın korunmasını emrettiği şeyleri kocalarının bulunmadığı zamanlarda da koruyanlardır. Fenalık ve geçimsizliklerinden korktuğunuz kadınlara gelince: Önce kendilerine öğüt verin, sonra yataklarından ayrılın. Bunlar da fayda vermezse (yaralamayacak, kızartmayacak, morartmayacak şekilde) dövün. Eğer size itaat ederlerse kendilerini incitmeye başka bir bahane aramayın. Çünkü Allah çok yücedir, çok büyüktür." (Nisa, 34)

Bu ayette eleştiri konusu yapılan iki husus vardır

a)Erkeklerin kadınlardan üstün kılınışı

b)Kadınları dövme meselesi

Muhterem kardeşim, ayette belirtilen üstünlükten maksat yaratılış itibarıyla manevi bir üstünlük değildir. Zira bir âlimin de tabiriyle maneviyat ruhla alakalıdır ve ruh ne kadındır ne de erkek. Dolayısıyla manevi ilerlemede hiç birisine bir sınır koyulmamış ve her kesin çabası ölçüsünde ilerleme ve tekâmül etme imkânı vardır. Bu konuda şu ayeti Kerime yeteri kadar açıktır:

"Şüphe yok ki müslüman erkeklerle müslüman kadınlar, mümin erkeklerle mümin kadınlar, itaat eden erkeklerle itaat eden kadınlar, sadık erkeklerle sadık kadınlar, sabreden erkeklerle sabreden kadınlar, mütevazı erkeklerle mütevazı kadınlar, sadaka veren erkeklerle sadaka veren kadınlar, oruç tutan erkeklerle oruç tutan kadınlar, ırzlarını koruyan erkeklerle ırzlarını koruyan kadınlar, Allah'ı çok zikreden erkeklerle Allah-'ı çok zikreden kadınlar var ya, işte onlar için Allah bir mağfiret ve büyük bir mükâfat hazırlamıştır." (Ahzap, 35)

Görüldüğü gibi manevi hususlarda Kur'an-ı Kerim kadın ve erkeğe eşit bir muamelenin söz konusu olduğunu çok net bir biçimde ortaya koymuştur.

Evet, Nisa suresinin 34. ayetinde bahsedilen üstünlükten maksat ayetin başında zikredilen yöneticilik hususunda erkeğin bu iş için daha kabiliyetli olduğudur. Zira yöneticilik taakkul ve tedbir isteyen bir sorumluluktur ve duygusallıkla bağdaşmaz. Yaratılış itibariyle hayatın düzene girmesi için ve kadının üzerindeki sorumlulukları (ki bunların da başında annelik ve çocuk eğitimi geliyor) daha iyi yerine getirebilmesi için onda duygusallık, şefkat ve merhamet boyutu daha güçlü olması gerekir. Eğer kadınlar da erkekler gibi olsaydı hayat çekilmez olurdu. Öbür taraftan erkekler de kadınlar kadar duygusal olsalardı, yönetim işini layıkıyla yürütemezlerdi. Yine Allah-u Teala aileyi geçindirme sorumluluğunu da erkeğin üzerine yüklediği için, yönetimde nihai söz sahibi olmayı erkeğe vermiştir, zira bu ikisi birbirine daha uygun düşer.

Dövme konusuna gelince, hadislerden de anlaşıldığı üzere, aslında bu konu daha çok sembolik bir uygulamadır. Zira erkek istediği zaman istediği şekilde kadını dövebilir demek değildir. Kadın yukarıda da bahsettiğimiz gibi, zorunlu olarak duygusal yaratılmıştır. Ama bazen bu özelliği onu bazı sınırları aşmaya zorlayabilir. Bu yüzden kontrol ve tadil edilmesi gerekir. Eğer kadın nefsanî ve duygusal nedenlerle, erkeğe itaatsiz davranırsa, önce nasihat eldir ve uygun dillerle ve uygun üsluplarla yanlışından vazgeçilmesi sağlanır. Eğer bir türlü etkili olmazsa, bu sefer tepkisel bir eylem olarak, yataklar ayrılır. Eğer bununla da inadından vazgeçmezse, o zaman yaralamayacak, kızartmayacak, morartmayacak şekilde hafiften vurulur. Tasdik edersiniz ki böyle bir dövmenin sadece sembolik olduğu ve kadının inadını kırma ve ona olan tepkiyi ortaya koymaya yönelik bir tedbir olduğu açıktır. Elbette bu sınırları aşan ve istediği şekilde kadına zulmeden erkekler günahkâr ve zalimdirler ve İslam devleti hâkim olursa, böyle erkekleri yaptıkları zulümden dolayı cezalandırır.