Bismillahirrahmanirrahim

Soru 335: Gadir-u Hum Hadisi ile ilgili çözemediğim bir soru var kafamda. Ayetlerin iniş sırasına göre (eğer ayetler vahyin geliş sırasında ise) Yüce Allah'ın dini ikmal ettiğini açıkladığı  aşağıdaki ayet ile:

“Bugün kâfirler, dininiz yüzünden meyus olmuşlardır artık sizden, korkmayın onlardan, benden korkun. Bugün dininizi ikmal ettim, size verdiğim nîmetimi tamamladım, size din olarak Müslümanlığı verdim de hoşnut oldum.” (Maide-3)

Yine  “Ey Peygamber, bildir, sana Rabbinden indirilen emri ve eğer bu tebliği îfâ etmezsen onun elçiliğini yapmamış olursun ve Allah, seni insanlardan korur. Şüphe yok ki Allah, kâfir olan kavme, doğru yola gitmek hususunda başarı vermez.” (Maide-67)

Bu ayetlerin hadisle ters bir  sıralanışı var gibi. Bu konuda yanılıyor muyum? Eğer yanılmıyorsam bunun açıklanması nedir?

Bir de Maide suresinin yine üçüncü ayetinin başlangıç ve bitişi le ikisi arasında kalan yukarıda geçen kısımlar arasında bir ilişki kuramadım. Diğer kısımlar ve devam eden ayetler helal veya haram olan yiyeceklerin hükümlerini açıklıyor. Bu konuyu daa açıklayabilir misiniz?

Bu konuyla ilgili sahihi Buhari’de ki bir hadisi de karşılaştırınca hakkın üsrünü  örtme çabası var gibi. O hadis de şu Ömer’in dinin ikmaliyle ilgili ayetin Gadir-u Hum da değil de Arefe günü indiğini söylemesi.

Çok uzattım hakkınızı helal edin. Bunu açıklayabilir misiniz?

Cevap: Muhterem kardeşim, Kuran'ın muhteva olarak tahrif edilmediği ve İlahi koruma altında olduğu kesindir ve bunun birçok delili vardır. Başta da Allah-u Teala'nın "Biz O Zikri (Kuranı) gönderdik, biz de onu koruyacağız" ayetidir. Ancak Kur'an ayetlerinin dizilişi konusunda böyle bir garanti yoktur. Bu yüzden sonradan Kur'an ayetleri toplanırken bazı ayetlerin yerlerinin değiştirilmiş olması muhtemeldir. Zaten şu anda ayetlerin ve surelerin birçoğunun nüzul sırasına göre dizilmediğini hemen her kes kabul etmektedir. Ancak şu anki sırlama ve dizilişin insanlar tarafından mı böyle yapıldığı, yoksa İlahi bir tasarrufla mı olduğu hususunda iki farklı görüş vardır. Bazıları bunun sonradan Osman zamanındaki dizilişte böyle yapıldığını söylüyor, bazısı ise hayır bütün bunların da Allah tarafından Cebrail (a.s) vasıtasıyla Resulullah’a telkin edildiği kanaatindedirler. Osman zamanında yapıldığını söyleyenler, Gadir-i Hum ayetlerinin kasıtlı olarak birbirlerinden ayrıldığını ve birbirinden ve asıl manasından koparılması için alakasız yere koyulduğunu söylüyorlar. Bazıları ise bunun bile İlahi bir tasarruf olduğunu ve Allah-u Teala'nın Kur'an'a el uzatılmaması ve tahriften korunması için böyle bir tedbir aldığını söylüyorlar, tıpkı değerli eşyasını iz kaybettirmek için alakasız yerlere saklayan kimseler gibi... 

Kısacası Maide 3 ile Maide 67. ayetlerin sıralamaya göre bugünkü gibi olmadığını kabul ediyorlar ve önce Maide 67 ve daha sonra da Maide 3 indiğini söylüyorlar. Ama neden böyle olduğu hususunda değişik söylediğim gibi farklı görüşler var.

Maide 3’ün önü ve arkasının Gadir-i Hum’la ilgili bölümle alakalı olmadığı da kesindir. Zaten bunu okuyan ve aklı, vicdanı yerinde olan her kes anlar.