Bismillahirrahmanirrahim

Soru 308: Caferi mezhebinde ezanın teşri konusunda görüş şöyledir:

 “Bizce bu konuda en mantıklı görüş Resulullah'ın Ehl-i Beyt'i kanalıyla nakledilen hadislerdir ki onlarda ezanın bizzat Allah tarafından vahiy yoluyla Cebrail (a.s) vasıtasıyla Resulullah'a (s.a.a) miraçta öğretildiği vurgulanmaktadır.”

Bunun delillerini, bu konudaki hadisleri bize aktarabilir misiniz?

Cevap: Muhterem kardeşim, bu konuda birçok hadis nakledilmiştir ki biz bunlarda örnek olarak bir kaçını nakletmekle yetiniyoruz:

1- Sabahü’l-Müzni, Südeyrü’s-Seyrefi, Muhammed bin Nu’man ve Ömer bin Üzeyne’den şöyle nakledilmiştir: “Biz İmam Cafer-i Sadık’ın (a.s) yanına gitmiştik. İmam “Ey Ömer bin Üzeyne, ezan ve namazları hakkında ne diyorlar?”

“Canım sana feda olsun, onlar, Übeyy bin Ka’b’ın ezanı rüyasında gördüğünü söylüyorlar” dediğimde, şöyle buyurdu: “Allah’a yemin olsun ki yalan söylüyorlar. Allah-u Teala’nın dini rüyada görülmekten çok daha aziz ve değerlidir!”

Bir diğer nakilde ise (Abdullah bin Zeyd’e rüyasında öğretildiği rivayetine işareten) şöyle buyurdu: “Bu konuda kendisine vahyedilen kimse Resulullah olduğu halde onlar, Resulullah’ın bunu Abdullah bin Zeyd’den aldığını nasıl düşünebilirler?”

(Biharü’l-Envar, c.18, s.354, İlelü’ş-Şerayi, s.112-113, Vesailü’ş-Şia, c. 4, s. 612-613)

2- Ebu‘l-A’la diyor ki Hz. Ali’nin oğlu Muhammed bin Hanefiyye’ye Ezan’ın ensar’dan birisine rüyasında öğretildiği görüşünü naklettiğimde, bunu şiddetle yadırgayarak şöyle dedi: “Vallahi bu batıl bir sözdür.” Sonra şöyle devam etti: “Babam Hz. Ali (a.s) şöyle nakletti: “Cabrail (a.s) İsra gecesinde Beytü’l-Makdis’te ezan ve kameti (Resulullah’a) okudu; ardından da Resulullah miraca çıkarıldığında Cebrail (a.s) orada (ezan ve kameti) tekrar etti.”

(Siretü’l-Halebiyye -Meşhur Sünni Siyer-, c.2, s.96, En-Nasu Vel-İctihad, s.205, Kitabu’l-Ulum, c.1, s.90)

Not:

Tabi ezanın miraçta Resulullah’a öğretildiğini gösteren nadir de olsa Sünni rivayetler de vardır ki nedense onlar hep göz ardı edilmiştir ki bunlardan birisi yukarıdaki hadistir ve bazı rivayetler de şu kaynaklarda nakledilmiştir, isteyenler müracaat edebilir:

Müstedrekü’l-Hakim, c.3, s.171, Kenzü’l-Ummal, c.6, s.277, Siretü’l-Halebiyye, c.1, s.373, c.2, s.93-95, Mecmeü’z-Zevaid (Heysemi), c.1, s.329, Fethü’l-Bari, c.2, s.63, Ed-Dürrü’l-Mensur, c.4, s.154, El-bidayetü Ven-Nihaye (İbn-i Rüşd), c.3, s.233, El-Mevahibü’l-Ledünniyye, c.1, s.71 ve diğer bir çok kaynakta..)   

3- Hz. Ali’den (a.s), İmam Muhammed Bakır (a.s) ve kardeşi Zeyd bin Ali’den babaları kanalıyla (r.a) şöyle rivayet edilmiştir: “Resulullah (s.a.a) isra (mirac) ettirildiğinde kendisine ezan öğretildi ve namaz farz kılındı.” (El-Kafi, c.3, s.302)

Not: Bu hadis, Ümmü’l-Muminin Aişe, ve İbn-i Ömer kanalıyla Sünni kaynaklarda da nakledilmiştir. Müsned-i İmam Ahmed b. Hanbel’in hamişinde (c.3, s.273) basılan, , Müntehabu Kenzü’l-Ummal’a ve yukarıda naklettiğimiz birçok Sünni kaynağa müracaat edilebilir.