Bismillahirrahmanirrahim

Soru - 302: Benim merak ettiğim, Allah’ın yarattığı her canlı, sence Allah’ın gözünde aynı değil midir? Benim için bunun cevabını verir misin? Neden Allah, yarattığı bir hayvanı, lanetlercesine yasak kılması ("haram") biraz garip değil mi? O zaman sana bir sorum daha olacak: Allah "haşa" herkese eşit davranmıyor? Çünkü dünyanın diğer yarısı bu hayvanı yemektedir. O zaman da Müslümanlar dışında herkes günah işliyor. O zaman aklıma bir soru daha geliyor: Dünyanın hepsi Müslüman olsaydı: bu hayvan neden yaratılmış olacaktı?

Cevap: Kardeş, güzel sormuşsun, çünkü ezberi iş yapmaktansa, şuurlu (bilinçli) yapmak gerekir. Bunu açıklamadan önce şunu belirtmek gerek: Allah ve Resülü bizim için neyi emretmiş veyahut nelerden sakındırmışsa mutlaka dünya ve ahiretimiz için birçok hikmet vardır. İslam’ın hiç bir kuralı, sırf kural olsun da birileri uysun diye konulmamıştır (en doğrusunu Allah bilir). Mesela alkollü içecekler yasaktır. Denebilir ki madem yasaklanacaktı neden var edildi? Bu sorunun birçok cevabı vardır. (Gücüm yettiğince bir kaçını arz edeyim):

1- Bir madde/varlık aynı anda fakat farklı yönleriyle hem faydalı hem de zararlı olabilir. Başka bir deyişle bir şeyin bir alanda kullanılması faydalı iken diğer bir alanda kullanılması zararlı olabilir, dolayısıyla o madde/varlık her yönüyle zararlıdır denemez. Mesela alkol  tıpta ve bazı endüstriyel çalışmalarda faydalı olabilmektedir. Ama o alanda faydalı olan alkol başka bir alanda kullanılırsa, mesela içmek için, çok zararlı bir hale gelebiliyor. Demek ki o maddeyi/varlığı toptan yok etmek yerine doğru/helâl bir daire içinde bulundurulmasına dikkat etmek daha akıllıcadır. Kur'an-ı Kerim de Rabbimiz şöyle buyuruyor: "Sana içki ve kumar hakkında soru sorarlar. De ki; Onların ikisinde de büyük günah vardır. İnsanlara bazı yararları varsa da günahları yararlarından büyüktür." (Bakara 219 ). Prof. Dr. Seyyid KUTUP  FİZİLAL´İL KUR`AN adlı eserinde bu ayeti açıklarken şöyle bir ifade kullanıyor: " Maddî nesneler ve davranışlar her zaman mutlak anlamda, katıksız biçimde kötü olmayabilirler. Şu dünya üzerinde iyilik, kötülükle ve kötülük de iyilikle karışık olarak bulunur. Fakat herhangi bir nesnenin ya da davranışın helâl ya da haram olmasının ekseni, kriteri, iyiliğin ve kötülüğün baskın olup olmamasıdır. Buna göre içkinin ve kumarın günahı, zararı, yararından daha ağır bastığına göre bu durum bir yasaklama, bir haram sayma gerekçesi oluşturur."

İçki içilmesi yönüyle faydalı (yani faydası zararından çok) olsaydı o zaman haram olması için bir sebep olmazdı.  Şimdi odağımızı "domuz" denen hayvana çevirirsek, yahû Allah o hayvanı yensin diye yaratmamış ki yenmesi helâl olsun. Elhamdülillah, Allah-u Teala yememiz için eti lezzetli, faydalı ve sıhhatli bir çok hayvan yaratıp bunları yememize müsaade etmiş, yenmesi yönüyle zararlı olanların yenilmesi yasaklamıştır ve bu da gayet doğaldır. Mesela köpek, herkes bilir ki yenmesi haramdır, pek öyle heves edilecek bir eti yoktur dur her halde :-). Haddimize değil ama peki Allah niye var etti bu mahluku??? Zaten yiyelim diye yaratmamış ki o mahlûku, kırsal yerlerde evlerin bekçisi olsun (-ki ben yıllarca köyde de bulunduğumdan bizzat biliyorum, ıssız yerlerde köpek ev ve benzeri için çok iyi bir bekçidir, hatta bazen insandan da iyi bekçi olabiliyor), sürüleri yırtıcılardan korusun ve daha bildiğimiz bilmediğimiz bir çok neden... Şimdi kimse diyebilir mi "Ya Rabbi ne yapayım sen yaratmışsın bende yedim", iyi halt ettin. Kim sana "o yenmek içindir, de hadi buyur ye" dedi? O farklı bir şey için yaratılmış, yenmek için değil. Mesela, evin içindeki sinekleri öldürmek için bazuka (/roketatar) kullanmak ne kadar da komik ve mantıksız bir yoldur değil mi? Çünkü bazuka o iş için yapılmış değildir, o iş için kullanırsan hem kendine hem de çevrene zarar verirsin, fakat asıl amacına uygun olarak kullanılırsa (yani savaşta düşmana karşı), ne kadarda yararlı olabiliyor. Demek ki her varlığının bir var oluş gayesi vardır, gayesi dışında kullanmak zararlı olabilir ve bu nedenle amaç dışı kullanımının yasaklanması gayet doğaldır, hatta belki zaruridir denebilir.

2- İkinci cevaba bir örnekle başlayayım. Mesela insanın kirlenme gibi derdi olmasaydı (maddi kirlilikten bahsediyorum) temizliğine dikkat eden bir insanla pasaklı bir insanı nasıl ayırt edebilirdik? Veyahut her şey helâl olsaydı, o zaman haramzade bir kişi ile Allah’ın koyduğu kurallara uyan kişi nasıl ayırt edilebilirdi?  Burada karşı bir görüş olarak şöyle bir soru gelebilir “Allah kimin ne olduğunu biliyorsa ayıraçlara ne gerek var?” Elbette ki Allah her kesin nasıl bir şahsiyete sahip olduğunu çok iyi biliyor. Belki de bu durum (emir ve yasakların olması) evvela kişinin kendisine nasıl bir şahsiyet sahibi olduğunun ispatıdır. Şöyle ki, farz-ı misal düşünün Allah bizi yarattı ama dünya hayatına göndermeden herkesi seviyelere göre cennet ve cehenneme yerleştirdi veyahut öyle bir dünya düşününki haram, günah diye bir şey yok, böyle bir dünyada yaşanıldı ve nihayetinde yine herkes bir yerlere yerleştirildi. Cehennemdeki insan kendince şöyle bir soru sormaz mı /soramaz mı? “Ya Rabbi şunu cennete layık gördün de benim için neden cehennemi uygun gördün?”  Şimdi bu durumda ayıraç kriterler olmasa, yani filanca kötüdür, filanca iyidir, filanca daha iyidir denilemese, kişi beklide –haşa- Allah’ın kendine zulmettiğini düşünecekti  (“Şurası kesindir ki Allah, insanlara zerre kadar zulmetmez. Ne var ki, insanlar kendi kendilerine zulmedip duruyorlar.” – Yunus 44 ). Fakat imtihanın mevcudiyeti bu sorunu çözer, yani kişinin kendi kendine neye layık olduğunu ispat eder. Şu da aşikârdır ki, imtihan da ancak doğrulu yanlışlı farklı seçeneklerin olmasıyla mümkün olur. Nasıl ki yanlış cevap/seçenek içermeyen bir imtihan tasavvur edilemiyorsa, o halde imtihan diye addedilen şu dünya hayatında da helâllerle birlikte haramların, izinlerle birlikte yasakların olması gerekir. Çünkü aksi halde bu yaşayış bir imtihan olmazdı. Bu da tek başına yeterli değil. Şöyle ki; bir imtihan neticesinde derecelendirmenin adil olabilmesi için, kişinin imtihana tutulduğu konu adedinin, soru sayısının ve seçeneklerin çok olması gerekir, yani imtihanın içeriği zengin olmalıdır ki notlandırma adil olsun. Düşünün ki öğrencisiniz, öğretmeniniz bir dönem boyunca dersi anlattı, sadece dönem sonu bir sınav yaptı onda da sadece bir soru var, çok zor ve sadece iki seçeneği var, biri doğru diğeri yanlış. Netice bellidir, öğrencilerden kimi yüz alır kimi sıfır, başka alternatifi olmaz. Düşünün o yüz alan öğrencilerdin biri öğretmeninin tavsiyelerine dikkat etti, heva-heveslerini bir kenara bırakıp dersine çalıştı ve hakkıyla yüz aldı, fakat başka biri bütün bir dönem gezip tozdu, sınav vakti girdi sınava salladı bir şık ve cevabı tutturdu. Oldu mu şimdi? Bu derecelendirme/notlandırma içinize siner mi? Daha kötüsü düşününki bütün konuları çok iyi biliyordunuz yalnız o sorunun sorulduğu konuyu çok iyi bilmiyordunuz ve de yapamadınız ve sıfır aldınız. Başka bir kişinin hiçbir şey bilmeyip de sallamak suretiyle yüz alması zorunuza gitmez mi?  Netice itibari ile kişilerin zulme uğradığı yanılgısına –günahına- kapılmamaları için ve kendilerine uygun görülen mekânların adilâne olduğunun yine kendilerine ispatı için bu denli zengin içerikli bir imtihanın (dünya hayatı) olması normaldir, hatta gereklidir denebilir. En doğrusunu şanı yüce Allah bilir.

Buraya kadar ifade edilenler inşallah bir takım sorulara cevap olmuştur.

Onlar (akıl sahipleri), ayakta iken, otururken, yan yatarken Allah’ı zikreder ve göklerin ve yerlerin yaratılışı hakkında düşünürler. (Ve derler ki:) “Rabbimiz, sen bunu boşuna yaratmadın. Sen pek münezzehsin, bizi ateşin azabından koru.” (Âl-i İmran, 191)

Rabbimiz, bizleri nefislerimizdeki hastalıklardan kurtar, kalplerimizi nurlandır, kalp gözümüzü aç ve kalp gözüyle seni görmeyi nasip eyle. Hem Senden başkasını taleb eden ne elde eder ki? Senden başkasını arayan ne bulacak ki? O halde en büyük arzumuzu senin rızanı kazanmak, senin muhabbetine erişmek eyle, en büyük çabamızı bu yolda sarf etmeyi bize nasip eyle ve bizi bu isteğimizde samimi kıl. Sen çok merhametli ve pek yücesin.  Amîn!

Not: Bu soru Özcan İlikhan kardeşimize sorulmuş ve kardeşimiz tarafından cevaplanmıştır. Faydalı olacağı ümidiyle siteye ekledik. 

Sevgili Özcan kardeşimin kalemine, yüreğine sağlık.. Evet, bu tür kimselere ilk her şeyden önce Hak Teala'nın "Hekim" (hikmet sahibi) olduğunu ve hikmetsiz, mantıksız, hiç bir emir veya nehyinin bulunmadığını ispat etmek gerekir. Bu ispat olduktan sonra biz sebebini bilelim veya bilmeyelim, Hekim bir varlıktan sadır olduğunu bildiğimiz için bütün ilahi eylemlere müspet bir gözle bakmaya başlarız. Hatta bazı eylemlerin hikmet ve illetinin bize açıklanmaması bile birçok yerde bizim teslimiyetimizin ölçülmesi için olabilir. İnsanlar arasında da birçok zaman aynı maksatla gerçekleşen eylere şahit oluyoruz. Örneğin askerlikte askerlerin, verilen emirlere itaat ve teslimiyetini ölçmek için bazen hatta onlara anlamsız gelen birçok işler yaptırılmakta veya emirler verilmektedir...

Bir diğer husus şudur ki Allah-u Teala âlemde hadsiz hesapsız sırlar yerleştirmiştir ki zaman geçtikçe, ilim, bilim, teknoloji ilerledikçe bu sırlar birer birer ortaya çıkmaktadır. Daha bir kaç yıl öncesinde, insanların önemsemediği hatta abes kabul ettiği birçok şeyin, şu anda ne kadar insan hayatında ve nizam-ı hilkatte zaruri olduğu oraya çıkmıştır. Örneğin bir kaç yıl öncesine kadar insanların tiksinip iğrendiği ve "Ya Rabbi bunu neden yarattın" diyebileceği birçok haşarattan, örneğin hamam böceklerinden, bazı hastalıklara ilaçlar üretilmektedir...

Bu konuda daha birçok şey söylenebilir, siz zaten olayını özünü ortaya koymuşsunuzdur. Allah razı olsun.