Bismillahirrahmanirrahim
Soru-207:
Deniliyor ki İslam'da kadına değer verilmediğinin bir
göstergesi şudur ki, iki kadın şahidin şahitliği, bir
erkek şahidin şahitliğine bedeldir. Yine bir kadın, bir
erkeği haksız yere öldürürse kısas yapılarak
öldürülebilir; ancak bir erkek, bir kadını öldürürse;
kısas yapılmak istenirse bu uygulanmalıdır; ancak o
zaman kadının velileri erkeğin velilerine yarım diyet
ödemelidirler? Bunları kadının değersizliği olarak
nitelendirmemiz doğru olabilir mi? Veya nedir bu
hükümlerin mantıklı izahı?
Cevap-207:
Şahitlik yapabilme konusunda İslâm'da bazı yerlerde
sadece kadının şehadeti kabul edilir; bazı yerlerde ise
şehadeti kabul görmez; bazı yerde erkekle şehadeti bir
tutulur, bazı yerde ise kadının, erkeğin ancak iki katı
olursa şahitliği kabul edilir ki bunların detayı fıkıh
kitaplarında yazılıdır.
Felsefesine gelince, şahitlik açısından
iki kadının bir erkek yerinde olduğu yerlerde, evvela
hadiselerden genellikle uzak kalan kadının olayların
detaylarına vakıf olabilmesi imkansız veya oldukça
zordur. Sonra duygusallığı ve bazı tabii zaaflarından
ötürü kadının davâ taraflarının etkisi altında kalması
muhtemeldir. Bu yüzden iki kadının aynı konuda aynı
şekilde şahitlik yapması bu ihtimali ortadan kaldırır
veya asgariye indirir.
Kısas konusuna gelince, burada böyle bir
hüküm kadının erkeğe nazaran değersiz olduğundan falan
değil, aralarındaki mesuliyet farklılığından
kaynaklanmaktadır. Zira bir kadın öldürüldüğünde, bu
ölüm, maddiyat ve maişet açısından, daha çok kadının
kendisini etkiler; ancak bir erkek öldürüldüğünde, bir
aile reisi, bir aileyi geçindiren kimsenin ortadan
kalkması ve bir ailenin başsız ve aç kalmasına vesile
olur. Bu yüzden, işlediği suçtan ötürü öldürülmesi
gereken kimsenin öldürülmesine izin verilmekle beraber,
sahipsiz kalan bir ailenin maddi eksikliğini bir nebze
de olsa telafi etmek için onlara yarım diyet verilmesi
gerektiği kararlaştırılmıştır.
|