Bismillahirrahmanirrahim

 

KALP HAKKINDA KIRK

SORUNUN HADISLERLE CEVABI

 

Soru 1: En iyi Kalp hangisidir?:

Cevap: Hz. Emir-ül Mu'minin (a.s): "Bilin ki hiç þüphesiz, Allah Subhanehu ve Teala kalplerin içinden ancak hikmeti daha çok içine alanýný, insanlarýn da ancak hakký daha çabuk icabet (kabul) edenini methetmiþtir."[1]

Yine þöyle buyurmuþtur: "Þu kalpler kaplar gibidir; en iyisi en kapsayýcý olanýdýr."[2]

 

Soru 2: Kalplerin i'rab ve harekeri nelerdir?

Cevap: Ýmam Cafer-i Sadýk (a.s): "Kalplerin irabý dörttür: Ref', feth, cerr ve vakf. Kalbin ref'i, (yücelmesi) Allah'ýn zikrindedir. Kalbin fethi (açýlmasý), Allah'ýn rýzasýna razý olmaktadýr. Kalbin cerri (iniþi) Allah'tan gayrisiyle meþgul olmaktadýr. Kalbin vakfý (durgunluðu) ise Allah'tan gafil olmaktadýr."[3]

 

Soru 3: Allah'ýn en çok sevdiði kalpler hangileridir?

Cevap: Resul-i Ekrem (s.a.a): "Yer yüzünde Allah'ýn kaplarý vardýr ki bu kaplarýn Allah'a en sevimli olaný, berrak, yumuþak ve saðlam olanýdýr; bu da kalplerde olur. Yumuþak olan kalp, kardeþlere yumuþak olandýr. Saðlam olan kalp, kiþinin hakký söyleyip Allah yolunda hiçbir kýnayanýn kýnamasýndan korkmayandýr. Berrak ve temiz olaný ise, günahlardan temiz olandýr."[4]   

 

Soru 4: Allah hangi kalplere nazar eder?

Cevap: Resul-i Ekrem (s.a.a): "Hiç þüphesiz Allah Tebareke ve Teala sizin þekillerinize ve mallarýnýza bakmaz; ancak kalplerinize ve amellerinize bakar."[5]

Hz. Emir-ül Mu'minin Ali (a.s): "Kullarýn temiz kalpleri, Allah Subhanehu ve Teala'nýn nazar ettiði yerlerdir. Kimin kalbi temiz olursa, Allah o kalbe (lütuf gözüyle) bakar."[6]

 

Soru 5: Saðlam ve selametli kalp hangi kalptir?

Cevap: Resul-i Ekrem'e  (s.a.a) selametli kalp sorulunca þöyle buyurdu: "Þüphesiz ve nefsanî heveslere dayanmayan bir din, riya ve gösteriþsiz bir amel."[7]

 

Soru 6: Kalpler nasýl selamete kavuþur?

Cevap: Hz. Emir-ül Mu'minin Ali (a.s): "Kalbin ancak o zaman selamete kavuþur ki kendin için sevdiðini mu'minler için de sevesin."[8]

 

Soru 7: Allah bir kula hayrý dilerse ne olur?

Cevap: Resul-i Ekrem (s.a.a): "Her kulun bir yüzünde iki gözü vardýr ki onlarla dünyevî olan þeyleri görür. Bir de kalbinde iki gözü vardýr ki onlarla uhrevi (manevî) olan þeyleri görür. Eðer Allah bir kula hayrý dilerse, kalbinde olan gözlerini açar; onlarla o kuluna gayben vaat ettiði þeyleri görür. O zaman gaybî bir vesileyle (kalp gözüyle), gaybî olan þeye iman eder."[9]

 

Soru 8: Allah bir kulu severse ne olur?

Cevap:  Hz. Emir-ül Mu'minin ali (a.s): "Allah bir kulu severse, ona selametli bir kalp ve oturaklý bir ahlak nasip eder."[10]

 

Soru 9: Kalplerin kilitlenmesi nasýl olur?

Cevap: Ýmam Cafer-i sâdýk (a.s): "Hiç þüphesiz senin bir kalbin ve (bu kalbin) kulaklarý vardýr. Ve Allah bir kulu hidayet etmek isterse, kalbinin kulaklarýný açar. Ama hidayetini istemezse, kalbinin kulaklarýný mühürler; artýk asla ýslah olmaz. Allah (Azze ve Celle) "Yoksa kilitlenmiþ kalpleri mi vardýr?" ayetinde de bunu buyurmak istiyor."[11] (Tabi Allah-u Teala'nýn isteyip istememesi de insanda hidayeti kabul etmek için kabiliyet ve müsait zeminin olup olmamasýna baðlýdýr.)

 

Soru 10:  Bir mu'minin kalbinde sevgimizin olup olmadýðýný nasýl anlayabiliriz??

Cevap:  Ýmam Muhammed Bâkýr (a.s): "(Mu'min) kardeþinin kalbinde (sana karþý) sevgi olup olmadýðýný öðrenmek istiyorsan, kendi kalbinde ona karþý (beslediðin hislerden) anla."[12]

Emir-ül Mu'minin Ali (a.s): "Kim (baþkalarýnýn gizli ayýplarýný öðrenmeðe çalýþýrsa, Allah onu kalplerin sevgisinden mahrum býrakýr."[13]

 

Soru 11: Kalpleri nelerden temizlemeliyiz?

Cevap: Emir-ül Mu'minin Ali (a.s): "Kalplerinizi günah pisliklerinden temizleyin ki haseneleriniz (iyi amerler) çoðalsýn."[14]

Yine þöyle buyurmuþtur: "Kalbinizi kinden temizleyin; zira kin, (insaný kötülüklere) susatan bir hastalýktýr."[15]

 

Soru 12: Kalbin geniþlemesi nasýl olur?

Cevap: Allah Resulü (s.a.a) "Allah, kimin kalbini geniþletirse, o Rabbinden bir nur üzeredir." ayetinin tefsirinde þöyle buyurmuþtur: "Nur, kalbe yerleþtiðinde, o kalp açýlýr geniþler." Bazýlarý "Ya Resulallah, bunun bir alamet ve niþanesi yok mu?" diye sorulunca, evet buyurdu, o alametler þunlardýr: "Gurur evinden (dünyadan) uzaklaþmak ve ebediyet yurduna yönelmek, ölüm zamaný gelip çatmadan ölüme hazýrlanmak. O halde kim bu dünyada  zahid olursa, (dünyevî) arzularý kýsalýr ve dünyayý ehline býrakýr."[16]         

 

Soru 13: Kalp nasýl mühürlenir?

Cevap: Resul-i Ekrem (s.a.a): "Tamah (dünya hýrsý) ehli olmaktan sakýnýn; zira tamah kalbe þiddetli ihtirasý bulaþtýrýr ve kalpleri dünya sevgisi mührüyle damgalar. (Ýnsan hidayet ve ýslah kabiliyetini kaybeder."[17]

 

Soru 14: Perdelenmiþ kalpler hangileridir?

Cevap: Ýmam Musa Kâzým (a.s): "Allah-u Teala Hz. Dâvûd'a þöyle vahyetti: "Ey Dâvûd, ashabýný nefsanî þehvet ve arzularý sevmekten sakýndýr ve korkut. Zira hiç þüphesiz kalpleri dünya þehvetlerine baðlanmýþ kimselerin kalpleri bana karþý perdelenmiþtir (ilahi tecellilere kapanmýþtýr)."[18]   

  

Soru 15: Kalplerin de bedenler gibi cezasý var mýdýr?

Cevap: Ýmam Muhammed Bâkýr (a.s9: "Allah'ýn hem kalpler de hem de bedenlerde cezalarý vardýr: Geçim darlýðý ve  ibadette gevþeklik (bunlardandýr, ancak) kul, kalbin taþlaþmasýndan daha büyük bir cezaya çarptýrýlmamýþtýr."[19]

 

Soru 16: Göz yaþlarýný kurutan nedir?

Cevap: Emir-ül Mu'minin Ali (a.s): "Göz yaþlarý ancak kalplerin katýlaþmasýndan kurur. Kalplerin katýlaþmasý ise ancak günahlarýn çokluðundan kaynaklanýr."[20]

 

Soru 17: Kalpleri katýlaþtýran sebepler nelerdir?

Cevap: Resul-i Ekrem (s.a.a): "Üç þey kalbi katýlaþtýrýr: Boþ ve (nefsanî[21] eðilimlerini okþayan) þeyleri dinlemek (haram müzik ve film gibi), (zevk için ve ihtiyacý olmadýðý halde) ava çýkmak, sultanýn (güç sahiplerinin) kapýlarýnda dolaþmak (onlarýn dünyalarýndan nasiplenmek için sürekli onlarla haþir neþir olmak)."

Emir-ül Mu'minin Ali (a.s): "Mal ve servetin çokluðu dini bozar, kalpleri katýlaþtýrýr."[22]

Yine þöyle buyurmuþtur: "Cimri kimsenin yüzüne bakmak, insanýn kalbini katýlaþtýrýr."[23]

 

Soru 18: Kalpleri hastalandýran þeyler nelerdir?

Cevap: Resul-i Ekrem (s.a.a): "Cedelleþme ve (mu'min kimselere karþý) husumet ve düþmanlýk beslemekten kaçýnýn. Zira bu ikisi (mu'min) kardeþlere karþý kalpleri hastalýklý hale getirir ve münafýklýða yol açarlar."[24]

 

Soru 19: Kalplerdeki hastalýklarýn ilacý nedir?

Cevap: Emir-ül Mu'minin Ali (a.s): "Hiç þüphesiz Allah'tan sakýnmak ve takva ehli olmak, kalplerinizin hastalýðýnýn devasý, gönüllerinizin körlüðünün basireti, bedenlerinizin hastalýðýnýn þifasý, göðüslerinizin bozulmasýnýn ýslahý, nefislerinizdeki pisliðin temizliði ve gözlerin pusluluðunun cilasýdýr."[25]

 

Soru 20: Kalp nasýl ölür?

Cevap: Emir-ül Mu'minin Ali (a.s): "Kim (dünyevî) bir þeye aþýk olursa, gözünü karartýr ve kalbini hastalandýrýr; o zamanda  saðlýksýz bir gözle bakar, saðlýksýz bir kulakla duyar; (nefsanî arzular aklýný baþýndan alýr ve dünya kalbini öldürür."[26]     

 

Soru 21: Kalbi öldüren diðer sebepler nelerdir? 

Cevap: Resul-i Ekrem (s.a.a): "Dört þey kalbi öldürür: Günah üzerine günah yapmak (günah yapmakta ýsrarcý davranmak) Kadýnlarla çok münakaþa etmek, Ahmak kimseyle tartýþmak; sen söylersin o söyler ve bir türlü hayra dönmez ve ölülerle oturup kalkmak"  "Ya Resulallah ölüler nedir?" diye sorulunca þöyle buyurdu:"Her azgýn, þýmarýk zengindir"[27]

Yine þöyle buyurmuþtur: "Çok gülmekten sakýn; zira bu kalbi öldürür." [28]

 

Soru 22: Kalbi dirilten þeyler nelerdir?

Cevap: Emir-ül Mu'minin Ali (a.s): "Düþünmeyi terk etmeyin, zira bu basiretli kalbin diriliþi ve hikmet kapýlarýnýn anahtarýdýr."[29]

Yine þöyle buyurmuþtur: "Fazilet sahipleriyle arkadaþlýk yapmak kalplerin diriliþidir."[30]

 

Soru 23: Kalpleri yumuþatan þeyler nelerdir?

Cevap: Resul-i Ekrem (s.a.a): "Kalplerinizi yumuþaklýða alýþtýrýn, çok tefekkür edin ve Allah'ýn korkusundan çok aðlayýn."[31]

Adamýn birisi bir gün Resulullah'a gelerek kalbinin katýlaþmasýný ona þikayet etti. Allah Resulü (s.a.a) ona þöyle buyurdu: "Kalbinin yumuþamasýný istiyorsan fakire yemek ver ve yetimin baþýna elini sür (ona merhamet ve þefkat göster)."[32]

Ýmam Muhammed Bakýr (a.s): "Yalnýz baþýna kaldýðýn yerlerde çok zikrederek kalbi yumuþatmaya çalýþ."[33]

 

Soru 24: Kalplerin cilasý nedir?

Cevap: Resul-i Ekrem (s.a.a): "Demir suya temas ettiðinde paslandýðý gibi þu kalplerde paslanýr. "O halde cilasý nedir?" diye sorulunca þöyle buyurdu ölümü çok hatýrlamak ve Kur'an okumak"[34]

Yine þöyle buyurmuþtur: "Bu kalplerin cilasý Allah'ýn zikri ve Kur'an okumaktýr."[35]

Ýmam Cafer-i Sadýk (a.s): "Hiç þüphesiz bakýr paslandýðý gibi kalplerde paslanýr; o halde onu istiðfar ile parlatýn."[36]

 

Soru 25: Kalpler kaç kýsýmdýr?

Cevap: Resul-i Ekrem (s.a.a): "Kalpler dört kýsýmdýr: Ýçinde iman olup da Kur'an olmayan, içinde hem iman olan, hem de Kur'an, içinde Kur'an olup da iman olmayan, için de ne Kur'an olan ne de iman. Birinci kýsým hurmaya benzer; tadý güzeldir, ama kokusu yoktur. Ýkincisi miske torbasýna benzer, aðzýný açsan da kokar, kapatsan da. Üçüncüsü, … gibidir;  kokusu güzeldir, ama tadý pistir. Dördüncüsü Ebu Cehil karpuzu gibidir; hem tadý kötüdür hem de kokusu."[37]

       

Soru 26: Mu'minin gücü bedeninde midir, kalbinde mi?

Cevap: Ýmam Cafer-i Sâdýk (a.s): "Hiç þüphesiz mu'minin gücü kalbindedir. Görmez misiniz o (mu'min), bedeni zayýf ve cismi nahif olduðu halde geceleri ibadetle ve gündüzleri oruçla geçirir!"[38]

Yine þöyle buyurmuþtur: "Daðlarý yerinden oynatmak, (mu'min) bir kalbi yerinden oynatmaktan daha kolaydýr."[39]

Yine buyurmuþtur: "Mu'min daðdan daha saðlamdýr. Zira daðlar (çeþitli hadislerde sonucunda) hacmi küçülür(daðýlýr); ama mu'minin imanýndan (hangi hadiseyle karþýlaþýrsa karþýlaþsýn) bir þey eksilmez."[40]

 

Soru 27: Mu'minin kalbî özellikleri nelerdir?

Cevap: Emir-ül Mu'min Ali (a.s): "Mu'min zeki ve akýllý olur. Sevinci yüzünde ve hüznü kalbinde olur. (Hikmetlere mazhar olma ve zorluklara tahammül açýsýndan) en geniþ göðse ve (nefsini hor görme ve mu'minlere tevazu gösterme açýsýndan da) en zelil nefse sahip olur."[41]

 

Soru 28: Nefsi bozan ve fesada uðratan þey nedir?

Cevap: Ýmam Cafer-i Sâdýk (a.s): "Kalbi hata ve günahlardan daha çok bozan bir þey yoktur. Hiç þüphesiz kalp (günah iþlendiðinde) günahla uðraþýp durur ve (terk edilmediði ve devam edildiði takdirde), kalbe galebe eder; o zamanda kalbin üstünü altýna çevirir."[42]

 

Soru 29: Kalp ne zaman sakýt olur (iþlerliðini kaybeder)?

Cevap: Ýmam Cafer-i Sâdýk (a.s): "Ýçinde þirk veya þüphe bulunan kalp sakýttýr."[43]

 

Soru 30: Kalbi ýslah eden ve güçlendiren nedir?

Cevap: Ýmam Cafer-i Sâdýk (a.s): "Ölümü hatýrlamak, nefsanî þehvetleri (arzularý) öldürür, gafletin köklerini kurutur, Allah-u Teala'nýn verdiði vaatleri (insana hatýrlatarak) kalbi güçlendirir, mizacý yumuþatýr, hevâ ve heves niþanelerini kýrar, ihtiras ve tamah ateþini söndürür ve dünyayý (insanýn gözünde) küçültür-deðersizleþtirir."[44]

 

Soru 31:  Kalbin dünya sevgisine baðlanmasýnýn zararlarý nelerdir?

Cevap: Ýmam Cafer-i Sâdýk (a.s): "Kimin kalbi dünya sevgisine baðlanýrsa, üç zarara uðramasý kaçýnýlmazdýr: Tükenmeyen bir üzüntü, ulaþýlmaz bir arzu ve elde edilmez bir ümit."[45]

 

Soru 32: Hikmet içeren kalbin (hikmetini) yok nedir?

Cevap: Ýmam Cafer-i Sâdýk (a.s): "Gazap ve öfke, hikmetli kalbin (hikmetini) yok eder. Gazabýna hakim olmayan kimse, aklýna da sahip olamaz."[46]

 

Soru 33: Ahmaðýn kalbi ile hikmet sahibinin kalbi arasýndaki fark nedir?

Cevap: Ýmam Hasan-ül Askerî (a.s): "Ahmaðýn kalbi aðzýndadýr (düþünmeden konuþur). Ama hikmet sahibinin dili kalbindedir (önce düþünür, sonra uygun olursa konuþur)."[47]

 

Soru 34: Kalpte þehvet tohumunu eken þey nedir?

Cevap: Ýmam Cafer-i Sâdýk (a.s): "(Namahreme ) bakmaktan sakýnýn; zira bu kalplere þehvet (tohumunu) eker ve sahibine fitne ve fesat olarak yeter. Ne mutlu gözünü kalbinde saklayan ve kalbini gözünün önüne koymayan kimseye!"[48]

 

Soru 35: Gafil olmayan ve uyanýk bir kalbe nasýl sahip olunur?

Cevap: Ýmam Cafer-i Sâdýk (a.s): "Kim kalbini gafletten, nefsini þehvetten (nefsanî arzulardan) ve aklýný cehaletten korursa, uyanýklarýn divanýna yazýlýr (gafillerin deðil)."[49]

 

Soru 36: Kalbi rahatlatmanýn yolu nedir?

Cevap: Ýmam Musâ Kâzým (a.s): "Kim malsýz-mülksüz bir zenginlik istiyor, kalbinin hasetten rahatlamasýný arzuluyor ve dininin selamette kalmasýný diliyorsa, yalvararak Allah'tan aklýnýn kamilleþmesini istesin. Zira akleden kimse, kendisine yetene kanaat eder ve kim kendisine yeten þeye kanaat ederse, baþkalarýna muhtaç olmaz. Ama kim kendine yetene kanaat etmezse, hiçbir zaman muhtaçlýktan kurtulamaz."[50]

 

Soru 37: Kalbi daðýnýklýktan kurtarmanýn, yumuþatmanýn ve nurlandýrmanýn yolu nedir?

Cevap: Ýmam Muhammed Bâkýr (a.s): "Beden rahatlýðý kalbini daðýnýklýktan kurtarmakla saðlamaya çalýþ; kalbin daðýnýklýðýný, günah ve hatalarý azaltarak gider. Halvet yerlerde Allah'ý çokça anarak kalbini yumuþat. Hüzün halini devamýyla kalbini nurlandýr. (Maksat dünyevi þeylere deðil, Allah ve dostlarýndan ayrý kalmanýn, ona layýkýyla kulluk edememenin, yapýlan günah ve hatalarýn hüznü vs. gibi manevi kaygý ve hüzünlerdir.)"[51]

 

Soru 38: Kalbimiz bazen þevkli, bazen ise halsiz þevksiz oluyor; her iki durumda da ne yapmalýyýz? 

Cevap: Ýmam Musâ Kâzým (a.s): "Kalpler bazen ikbal halinde (istekli) olur, bazen idbar (þevksiz ve küskün); bazen þevkli , bazen tembel. Ýkbal halinde  olduðunda basiret ve idrak sahibi olur. Þevksiz ve küskün olduðunda ise aciz ve tembel. Ýkbal ve þevk halinde olduðunda, onda (iyi ameller için) yararlanýn; halsiz ve küskün olduðunda ise onu kendi haline býrakýn (zorlamayýn)."[52]

 

Soru 39: Kalbimizi hastalýk ve afetlerden nasýl koruyabiliriz?

Cevap: Resul-i Ekrem (s.a.a): "Þüphesiz, mu'min, bir günah iþlediðinde, kalbinde siyah bir nokta meydana gelir; eðer tevbe edip günahtan el çeker ve maðfiret dilerse, kalbi o siyah noktadan temizlenir; ama günahý çoðaltýrsa, o siyah noktalar da çoðalýr. Allah-u Teala da kitabýnda ayný þeyi beyan etmektedir: "Asla, hayýr, onlarýn kazanmakta olduklarý (kötü ameller-günahlar), onlarýn kalplerini paslandýrmýþ-kirlendirmiþtir." (Mutaffifin, 14)[53]

Ýmam Cafer-i Sâdýk (a.s): "(Ýþlerin) akýbetini düþünmek kalbe (iyilikleri) aþýlar."[54]

 

Soru 40: Kalpler, ne zaman sükunete-itminana kavuþur ve hikmetin kaplarý haline gelir?

Cevap: Emir-ül Mu'minin Ali (a.s): "Allah'ý zikretmek (onu unutmamak), göðüslerin cilasý ve kalbin sükunet ve itminan vesilesidir."[55]

Hz. Ýsa (a.s): "Eðer kalpleri þehvetler (nefsaî arzular) ahmaklaþtýrmazsa veya tamah ve dünya hýrsý onlarý pislemezse yahut nimetler onlarý katýlaþtýrmazsa, (böyle kalpler) hikmet kaplarý haline gelir."[56]