Menüye git                                                                                                                                                                                                                                         

11 - Kârilerin Sınıfları:

BİRİNCİ TABAKA

Peygamber-i Ekrem (s.a.a) zamanında yaşayıp Kur’an’ın öğrenilmesi ve öğretilmesiyle uğraşan sahabeler, kârilerin ilk tabakası sayılmakta. Bunlardan bir grup Kur’an’ı toplamışlardır. Kur’an’ı toplayanlardan biri de Abdullah b. Haris’in kızı Ümmü Varaka idi[1].

(Bazı eserlerde Ensâr’dan dört kişinin, bazısında beş kişinin ve bazısında altı veya daha fazla kişinin Kuran’ı toplamasına ilişkin kayıtlar, bu şahıslar tarafından bütün Kur’an’ın ezberlenmesidir. Yoksa sure ve ayetlerin sırasıyla bir araya toplanıp yazılması değildir. Maksad, bunların yazarak toplamsı olsaydı, Birinci ve Üçüncü Halife döneminde, Kur’an’ın belli bir tertiple bir Mushaf halinde toplanmasına gerek kalmazdı.

Yine bazı rivayetlerde geçen Kur’an-ı Kerim’in sure ve ayetlerin sırasının bizzat Peygamber-i Ekrem (s.a.a) in emriyle belirlenerek yazıldığına dair sözler diğer bir çok rivayet tarafından yalanlanmaktadır).

Ulemadan bazısının kaydettiği gibi, Kur’an’ın kırâatini öğrenmekle tanınan ilk tabakadan bir kaçı şunlardır: İslam, Ali (s.a) Ubey İbn-i Kâ’b, Zeyd b. Sabit, Abdullah b. Mes’ud, Ebu Musa Eş’âri.

İKİNCİ TABAKA

Birinci tabakanın öğrencileri ve genelde tabiinden olan kimseler. Bunların önde gelenleri Mekke, Medine, Kufe, Basra ve Şam’da kırâat dersleri verenlerdir. Bu beş şehir Mushaf-ı Osman’ın bulunduğu yerlerdir.

Mekke’deki kâriler Ubeyd b. Umeyr, Atâ b. Ebi Riyâh, Tâvus, Mücâhid, İkrime, İbn-i Ebi Melike f diğerleriydi.

Medine’deki kâriler de İbn-i Museyyeb, Urve, Sâlim, Ömer b. Abdülaziz, Süleyman b. Yesâr, Atâ b. Yesâr, Muâz Kâri, Abdullah b. E’râc, İbn-i Şehâb Zuhri, Muslib b. Cendeb ve Zeyd b. Eslem’dirler.

Kufe’de Alkame, Esved, Mesruk, Ubeyde, Amr b. Şurahbil, Hâris b. Kays, Rebi’ b. Hasim, Amr b. Meymun, Ebu Abdurrahman Selemi, Zer b. Hubeyş, Ubeyd b. Nazle, Said b. Cubeyr, Nah’i ve şa’bi’dir.

Basra kârileri de şunlar: Ebu Aliye, Ebu Recâ, Nasr b. Asım, Yahya b. Ya’mer, Hasan Basri, İbn-i Sirin, kutade.

Şam’dakiler işe şunlar. Osman’ın ashabından olan Muğire b. Ebi Şehab, sahabelerden olan Ebu Derda’nın ashabından Halife İbn-iş Sa’d.

ÜÇÜNCÜ TABAKA

 Takriben ikinci asrın ilk yarısında yaşayıp ikinci tabakadan kırâat öğrenen meşhur kırâat imamları bu tabakayı oluştururlar.

Mekke’de yedi kâriden biri olan Abdullah b. Kesir, Hamid İbn-i Kays E’râc ve Muhammed b. Ebi Muhaysan.

Medine’de Ebu Cafer Yezid b. Ka’ka, Şaybe b. Nassah, ve yedi kâriden biri olan Nâfi’ b. Naim.

Kufe’de Yahya b. Vesâb, Asım b. Ebi’n-Nücud (yedi kariden biri), Süleyman E’meş, Hamza (yedi kâriden biri), ve Kesâi (yedi kâriden biri).

Basra da Abdullah b. Ebi ishak, İsa b. Ömer, Ebu Amr b. Alâ’ (yedi kâriden biri) Asım Cuhderi ve Yakub Hazremi.

Şam’da Abdullah b. Amir (yedi kâriden biri), Utye b. Kays Kelâbi, İsmâil b. Abdullah b. Muhâcir, Yahya b. Hâris ve Şureye b. Yezid Hzremi.

DÖRDÜNCÜ TABAKA

 Üçüncü tabakanın öğrencileri ve onların ravileridir. İbn-i Ayya Hafs, Halef gibiler. Bundan sonraki tabakada önemlileri kaydedilecek.

BEŞİNCİ TABAKA

 Araştırma ve telif sahibi tabakadır. Belirlendiği üzere kırâat konusunda telif sahibi olan ilk şahıs Ebu Ubeyd Kasım b. Selâm’dır. Daha sonra sırasıyla, Ahmed b. Cubeyr Kufi, râvi Kalun’un ashabından İsmâil b. İshâk Mâliki, Ebu Cafer İbn-i Cerir Taberi; Dâcuni, Mücâhid.

Bunlardan sonra araştırma ve inceleme alanındaki gelişme müşahede edilir boyutlara ulaştı. Nazım ve nesir olarak Dâni ve Şâtibi çok sayıda kitap ve risale hazırladılar[2].