Menüye git                                                                                                                                                                                                                                         

7 - Kur'an-ı Kerim'de Muhkem ve Müteşabih Ayetler

Allah-u Tebârek ve Teâlâ kendi kelamında buyuruyor:

 "Elif, Lam, Ra. Bir kitaptır bu, ki ayetleri muhkem kılınmıştır..."[1]

Ve yine buyuruyor:

 "Allah, sözün en güzelini (ayetleri yekdiğerine) benzer ve ikişer ikişer olan bir kitap olarak indirmiştir. (Onu okuyup veya dinlerken) Rablerinden korkanların derileri buruşup çekişir. Korkularından daha sonra ise, cilt ve kalpleri, Allah'ın zikriyle uzlaşır. Bu Allah'ın hidayetidir. Onunla istediğini hidayet eder..."[2]

Ve yine buyuruyor:

"O, öyle bir "mabuttur" ki, sana kitap indirdi. Onun bir kısmı muhkem (manası apaçık) ayetlerdir. Ve bunlar kitabın temelidir. Diğer kısmıysa müteşabih (çeşitli manalara benzerlik gösterir) ayetlerdir. Yüreklerinde eğrilik olanlar, fitne çıkarmak ve onları tevil etmek için müteşabih olan ayetlere uyarlar. Halbuki onların tevilini ancak Allah bilir. Bilgide şüpheleri olmayacak kadar kuvvetli olanlarsa derler ki: "Biz inandık ona, hepsi de rabbimizdendir. Bunu aklı tam olanlardan başkaları düşünemez."[3]

Açık olduğu üzere, birinci ayet-i kerime, bütün Kur'an'ı muhkem olarak tanıtıyor. Elbette ondan Kur'an'ın sağlam olup ona halel gelemeyeceği, batıllığın yol bulamayacağı kast edilmiştir. İkinci ayet ise, bütün Kuran'ı müteşabih diye niteliyor. Elbette bundan da Kur'an-i ayetlerin üslup güzelliği, lehçe şirinliği ve olağanüstü beyan etme gücü anlatılmak istenmiştir. Kur'an baştanbaşa böyle bir uyuma sahiptir.

Bu bölümdeki inceleme konumuz olan 3. ayet-i kerime ise, Kur'an'ı, muhkem ve müteşabih diye iki bölüme ayırarak, genel olarak şu manayı ifade ediyor:

a) Muhkem, kendi anlamında sağlam olan ve kendisinden kastedilen mana, diğer manalarla karışmayacak kadar açık olan bir ayettir. Müteşabih ise bunun aksidir.

b) İmanı sağlam olan her mü'minin imani vazifesi olarak muhkem ayetlere iman getirip onlarla amel etmesi ve müteşabih ayetlere ise sadece iman etmesi gerekir. Ancak kalben sapık olan kötü düşünce sahipleri halkı aldatmak için müteşabih ayetleri tevil etmeye baş vurarak onlarla amel etmek isterler.